Projekt zatytułowany ,,Popularyzacja bezpieczeństwa i poprawa dobrostanu ratowników górniczych na przykładzie seminarium Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego – Organizacja prac i zasady bezpiecznego podejmowania zwłok i szczątków ludzkich” doczekał się ogólnopolskiego wyróżnienia. Po raz pierwszy został zaprezentowany szerszej publiczności podczas ubiegłorocznej edycji Akademii Bezpieczeństwa Wydawnictwa Gospodarczego, Wydawcy „Trybuny Górniczej” i portalu nettg.pl Gospodarka-Ludzie.
Autorami projektu są pracownicy CSRG w Bytomiu: Katarzyna Cichy-Szczepańska, główny specjalista w służbie psychologicznej CSRG, oraz dr Tomasz Ciupa, inspektor w służbie bezpieczeństwa i higieny pracy, główny specjalista ds. ratownictwa górniczego w CSRG.
– Potrzeba pojawiła się po tragicznych wydarzeniach w kopalni Pniówek w maju 2022 r. Przez wiele miesięcy nie było można dotrzeć do ciał górników uwięzionych w otamowanej przestrzeni podziemnych wyrobisk kopalni.
Trudno było przewidywać, kiedy to nastąpi i z jakimi wyzwaniami przyjdzie nam się zmierzyć. Zaczęliśmy się wspólnie zastanawiać, jakie środki przedsięwziąć, aby przygotować ratowników górniczych do tak trudnego zadania, zgodnie z wymaganiami prawa i etyki. Dotąd nie było bowiem żadnych wypracowanych metod postępowania, żadnych wytycznych, a przepisy prawne dotyczące tego zagadnienia są rozproszone w różnych ustawach i rozporządzeniach. Zdawaliśmy sobie sprawę, że jest to sytuacja nadzwyczajna, która będzie wymagała nadzwyczajnych środków.
Postanowiliśmy więc skupić się nad problemem, wskazać kierunek i wyciągnąć konkretne wnioski. Na początek zajęliśmy się zdefiniowaniem zagrożeń związanych z sytuacją – tłumaczy Tomasz Ciupa.
Ostatecznie zdefiniowano ponad dwadzieścia zagrożeń środowiskowych i psycho-społecznych.
– Poruszaliśmy się po cienkiej linie dylematów etycznych i moralnych, aby w efekcie znaleźć te, które mogą mieć znaczące konsekwencje, zarówno dla rodzin poszkodowanych, jak również dla ratowników górniczych i społeczeństwa śledzącego wydarzenia za pośrednictwem mediów. Z drugiej strony pojawiły się kwestie techniczne związane już z samym podjęciem szczątków ciał poległych górników, do którego prędzej czy później musiało przecież dojść. Tu bezpieczeństwo ratowników postawiliśmy na pierwszym miejscu – dodaje Katarzyna Cichy-Szczepańska.
Wspomnieć należy, że każde tragiczne zdarzenie pod ziemią musi zostać dokładnie zbadane, a okoliczności i przyczyny skrupulatnie i obiektywnie wyjaśnione. Czynności z tym związane leżą w gestii organów ścigania, a więc policji i prokuratury, a także organów nadzoru górniczego. A zatem miejsca, w których doszło do zdarzenia, znajdujące się tam przedmioty oraz szczątki ludzkie, należy odpowiednio zabezpieczyć dla celów postępowania prawno-administracyjnego.
– Pracowaliśmy nad czterema obszarami: prawno-administracyjnym, zagrożeń w środowisku pracy, technicznym i organizacyjnym. Chodziło m.in. o odpowiednie dobranie środków ochrony osobistej ratowników, dezynfekcję i prawidłowe zorganizowanie całej procedury podjęcia i transportu szczątków ludzkich. Dla przykładu, podczas akcji ratowniczej w Pniówku użyty został po raz pierwszy specjalistyczny wóz dekontaminacyjny należący do straży pożarnej Huty Łabędy – wyjaśnia dalej dr Tomasz Ciupa.
W ten sposób opracowane zostały procedury bezpieczeństwa i higieny pracy przy podejmowaniu i transporcie szczątków ludzkich. Z kolei kierownictwo Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego postanowiło skierować ofertę szkoleń w tym zakresie do zakładów górniczych. Obejmują one zagadnienia z dziedziny prawa, psychologii czy procedur postępowań powypadkowych prowadzonych przez różne podmioty. Do lipca 2023 r. w szkoleniach wzięli udział ratownicy górniczy, osoby dozoru, pracownicy służb BHP, a także kilku dyrektorów ds. pracy w zakładach górniczych. Zainteresowanie szkoleniami zgłosiły również przedsiębiorstwa spoza branży górniczej.
Projekt ,,Popularyzacja bezpieczeństwa i poprawa dobrostanu ratowników górniczych na przykładzie seminarium Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego – Organizacja prac i zasady bezpiecznego podejmowania zwłok i szczątków ludzkich” – został ponadto zgłoszony do 49. edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – PIB odbywającego się pod auspicjami Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, otrzymując wyróżnienie w kategorii „przedsięwzięcia organizacyjne i edukacyjne”.
Jak podkreśla dr Tomasz Ciupa – jest to zwieńczenie działań Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w zakresie podnoszenia świadomości i standardów bezpieczeństwa ratowników górniczych uczestniczących w tego rodzaju akcjach. Stanowi przy tym uzupełnienie oferty szkoleniowej CSRG, z której skorzystały już wszystkie spółki górnicze. Same zaś badania stały się kanwą do opracowania dokumentu pod nazwą: „Ogólna procedura bezpieczeństwa i higieny pracy – bezpieczne podejmowanie, transport zwłok i szczątków ludzkich, stanowiącej praktyczne zastosowanie popularyzacji bezpieczeństwa ratowników górniczych podczas wykonywania tego rodzaju prac”. Jest to pierwsza tego rodzaju procedura powstała w historii przemysłu górniczego w Polsce.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
