Jeszcze kilka lat temu, kiedy globalny handel panował na naszym globie, niepisana zasada pozyskiwania niezbędnych surowców realizowana była zgodnie z chińskim przysłowiem, że nie ważne czy kot jest biały, czy czarny, ale ważne, aby łapał myszy. Tymi myszami były wtedy surowce, dostępne na wszystkich kontynentach globu. Tego rodzaju chińska filozofia, choć o zabarwieniu uniwersalnym, przynosiła jednak największe zyski Chinom.
Stało się to z dwóch zasadniczych powodów. Pierwszym była dekarbonizacja i zielona polityka, która marginalizowała górnictwo państw Zachodu na korzyść Chin. Te zaś, również głosiły te samą politykę, ale w praktyce jej nie realizowały. Jeszcze inaczej, głosząc tę samą politykę, aktywnie rozwijały swoje górnictwo zarówno węglowe, energetyczne jak i pozyskiwania metali.
Skutek był taki, że najważniejsze surowce Zachód musi kupować w Chinach. Otwarcie sprzeciwił się temu prezydent Donald Trump, który nałożył cła na chińskie towary sprowadzane do USA. Podjął też działania uniezależnienia się od Chin przede wszystkim w dostawach pierwiastków ziem rzadkich. Po 7 latach szumnych porozumień, umów, inicjatyw i pełnej mobilizacji tego sektora amerykańskiej gospodarki, niewiele osiągnięto.
Podobną politykę sprzeciwu dla surowcowych dostaw z Chin prowadzi UE. Kilka dni temu uzgodniono kolejny dokument tejże polityki względem Chin (Reuters - EU agrees mineral supply targets to cut reliance on China,13 listopada 2023). Negocjatorzy rządów UE osiągnęli porozumienie w sprawie celów w zakresie krajowych dostaw kluczowych minerałów, takich jak lit i nikiel, aby zmniejszyć zależność UE od krajów trzecich, głównie Chin.
Ustalono, że Unia Europejska powinna wydobyć 10 proc., 15 proc. potrzebnych jej surowców krytycznych oraz poddać recyklingowi i przetworzyć 40 proc. swojego rocznego zapotrzebowania do 2030 r. na 16 „surowców strategicznych”. Reuters zauważa, że UE nadal jest w dużym stopniu uzależniona od Chin w zakresie pierwiastków ziem rzadkich i litu, czy też innych surowców niezbędnych do transformacji ekologicznej. Można zapytać, czy tego rodzaju uchwały, ustawy, przepisy są w stanie coś zmienić?
Po to, aby uzyskać to co postanowiono, należałoby najpierw odstąpić od polityki klimatycznej i zielonej transformacji gospodarki, które są sprzeczne z powyższymi ustaleniami UE. Ponieważ, przynajmniej w tej chwili jest to niemożliwe, ustalenia dla rozwoju własnego górnictwa surowców strategicznych i krytycznych pozostaną chwalebnymi osiągnięciami retoryki niezrealizowanych postulatów.
Przykładem tego rodzaju niepowodzeń jest szwedzkie odkrycie z początku tego roku złoża o zasobach ponad 1 milion ton tlenków metali ziem rzadkich w rejonie Kiruny na dalekiej północy kraju. Jest to największe tego rodzaju złoże w Europie (Reuters - Sweden's LKAB finds Europe's biggest deposit of rare earth metals, 13 stycznia 2023).
Jednak analityk w firmie konsultingowej Wood Mackenzie, stwierdził że jeśli europejskie procedury wydawania pozwoleń nie zostaną skrócone w sposób akceptowalny przez odpowiedzialnych inwestorów, jest mało prawdopodobne, aby złoże miało w najbliższej przyszłości znacząco zmienić obraz globalnych dostaw (The New York Times - Sweden Says It Has Uncovered a Rare Earth Bonanza -13 stycznia 2023). I to jest odpowiedź dlaczego europejskie złoża nawet najcenniejszych surowców zostaną udostępnione, ale tylko na papierze, który jak wiadomo wszystko wytrzyma.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
