W polityce energetycznej Francja wydaje się wygrywać z Niemcami, bo energetyka jądrowa jako uzupełnienie OZE jest tańsza niż konwencjonalna - ocenili analitycy Banku Pekao. Niemcy nie są jeszcze na straconej pozycji, ale oprócz rozwoju technologii wodorowych muszą przyspieszyć inwestycje w źródła odnawialne.
W swej analizie eksperci Banku Pekao podkreślili, że stabilność dostaw energii wymaga uzupełnienia OZE przez sterowalne źródła. Tutaj jednak kryje się podstawowy dylemat polityki energetycznej i źródło sporów pomiędzy państwami. Na które źródła postawić?
- Gaz ziemny, wodór, atom, magazyny bateryjne, czy jeszcze coś innego, np. wspomagana geotermia - wskazali.
Ich zdaniem najwięcej kontrowersji budzi atom. Jedne państwa stawiają na atomowy renesans (Francja, Korea, USA, Polska). Inne stanowczo mu się sprzeciwiają (Niemcy, Japonia) - stwierdzili. Porównali więc politykę energetyczną Niemiec i Francji.
- Energia elektryczna zazwyczaj jest w Niemczech nieco tańsza niż we Francji i okresowo dużo tańsza niż w Polsce. Niemiecki miks OZE + gaz i węgiel na ogół wygrywa z energetyką bardziej opartą na węglu, jaka dominuje w Polsce. Wyjątkiem były (...) lata 2021-2022, gdy ceny gazu wystrzeliły w kosmos' - zauważyli analitycy. Dodali, że atom nie dał natomiast zauważalnej przewagi Francji nad Niemcami, nawet w kryzysowym 2022 r. Tutaj winę ponoszą awarie tamtejszych reaktorów' - wyjaśnili.
Zastrzegli jednak, że porównania wspomnianych cen nie są jednak zupełnie miarodajne.
- Po pierwsze, cenę energii elektrycznej wyznacza najdroższe źródło w systemie, która zapewnia zrównanie popytu z podażą. W Niemczech, Francji i Polsce jest to często to samo paliwo, a więc węgiel lub gaz - wskazali.
- Po drugie, państwa te handlują ze sobą energią elektryczną w zakresie, w jakim umożliwiają to interkonektory, więc ceny prądu na danym rynku nie odzwierciedlają jedynie sytuacji w sektorze energetycznym tego kraju, lecz także w krajach regionu - zaznaczyli.
- Po trzecie, na rynku energii jest wiele różnych taryf, podatków i subsydiów. Faktyczne koszty energii ponoszone przez firmy mogą się bardzo różnić od uśrednionej hurtowej ceny prądu: cena energii elektrycznej płacona przez odbiorców biznesowych była w latach 2008-2022 o 35-45 proc. niższa we Francji - wyliczyli analitycy.
Ich zdaniem korzyścią, jaką odnosi Francja z atomu, nie są najpewniej niższe ceny energii (atom rzadko domyka rynek), ale większa rentowność tamtejszych firm energetycznych w okresach niesprzyjających dla OZE. Wyjaśniono, że elektrownie atomowe mają wówczas niższe koszty zmienne niż konwencjonalne, które dominują w Niemczech i w Polsce.
- Wyrównany koszt energii z elektrowni węglowych wynosi 90-110 euro za MWh, natomiast z elektrowni atomowych 70-80 EUR za MWh. Wartości te uwzględniają zarówno koszty budowy, jak i eksploatacji modelowych elektrowni danego typu - wskazali analitycy Pekao.
Według analityków banku, Niemcy postawiły wszystko na jedną kartę: na wodór.
- Zamierzają radykalnie zwiększyć potencjał swoich mocy w OZE i w efekcie uzyskać duże nadwyżki produkowanej z nich energii w czasie sprzyjającej pogody. Nadwyżki te następnie chcą zamieniać w wodór za pomocą elektrolizerów a następnie zamieniać go z powrotem na energię elektryczną, gdy OZE nie pokrywają zapotrzebowania na prąd - wyjaśnili, dodali, że wodór przydałby się też do dekarbonizacji ciepłownictwa i przemysłu.
Zaznaczyli, że Francja podobny efekt zamierza uzyskać generując nadwyżki energii nie tylko przez OZE, lecz także przez elektronie jądrowe.
Aby ocenić, która z tych dwóch opcji wydaje się bardziej racjonalna, analitycy Pekao skorzystali z symulatora systemu energetycznego przygotowanego przez NCBiR (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju). Jak podali narzędzie to pozwala przeanalizować, jaką moc musiałyby mieć różne źródła energii, aby spełnić rosnące zapotrzebowanie na nią przez cały okres roku bez uruchamiania elektrowni konwencjonalnych.
- Z symulacji wynika, że zarówno scenariusz niemiecki (100 proc. OZE + wodór), jak i francuski (miks atomu, OZE i wodór) są teoretycznie wykonalne i mają nawet podobny szacowany koszt (w Polsce byłoby to ok. 1,25 bln zł). Czyli remis - podsumowali analitycy. Zaznaczyli jednak, że różnica polega jednak na tym, że w pierwszym przypadku wymagałoby to radykalnego zwiększenia mocy OZE (rzędu 10- krotnego), co awet w Niemczech będzie wyzwaniem, gdyż wymaga to zużycia ogromnych ilości coraz trudniej dostępnych rzadkich pierwiastków (m.in. galu i germanu) i zajęcia ogromnego terenu dla celów nowych elektrowni wiatrowych i fotowoltaicznych - ocenili.
Zwrócono uwagę, że scenariusz francuski to konieczność budowy dużej liczby reaktorów jądrowych mimo, że bloki jądrowe powstały tam jeszcze w latach 80. i wymagają wymiany na nowe. Tego rodzaju inwestycje znane są z przekroczeń kosztorysów i harmonogramów. Problem ten dotyczy również francuskiego reaktora EPR. Dlatego sukces polityki energetycznej opartej na energii atomowej wymaga opracowania nowej generacji reaktorów jądrowych, które będzie dało się budować w dużo większej liczbie (seryjnie) dużo taniej niż dotychczas - wskazali analitycy, dodając, że Najwięcej mówi się w tym kontekście o reaktorach SMR (czyli małych modułowych), ale Francja stawia bardziej na udoskonalenie technologii dużych reaktorów, tzw. EPR+.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
