Kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej ponownie na czele rankingu ujmowania metanu z podziemnych wyrobisk. W ub.r. z górotworu objętego wpływami eksploatacji wydzieliło się 815,3 mln m sześc. tego gazu. W porównaniu z 2020 r. zanotowano nieznaczny spadek łącznej wartości metanowości bezwzględnej kopalń węgla kamiennego o 4,32 mln m sześc., czyli zaledwie o 0,53 proc.
– W 2021 r. funkcjonowało w Polsce dwadzieścia czynnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny, z czego w czterech zakładach eksploatowano pokłady niemetanowe – podał Wyższy Urząd Górniczy w swym dorocznym raporcie o zagrożeniach metanowych.
Mniej węgla, więcej gazu
Wydobycie węgla kamiennego w tym samym okresie wyniosło ok. 55,1 mln t, w tym z pokładów metanowych wybrano 44,1 mln t, co stanowi 80,1 proc. wydobycia. Z pokładów niemetanowych wybrano 11 mln t surowca, czyli 19,9 proc. wydobycia. Z przekazanego przez WUG raportu o zagrożeniach metanowych w 2021 r. wynika, że w kopalniach węgla kamiennego eksploatację prowadzono 136 ścianami, z czego 28 ścian (20,6 proc.) prowadzono w pokładach niemetanowych, natomiast 108 ścian (79,4 proc.) w pokładach metanowych. Ściany, w których średnia metanowość bezwzględna przekroczyła 40 m sześc. na minutę, eksploatowano w dwóch zakładach należących do JSW – Budryk i Knurów-Szczygłowice ruch Szczygłowice.
Z górotworu objętego wpływami eksploatacji wydzieliło się 815,3 mln m sześc. metanu, co w przeliczeniu na minutę daje 1551,17 m sześc. CH4. W porównaniu z 2020 r. zanotowano nieznaczny spadek łącznej wartości metanowości bezwzględnej kopalń węgla kamiennego o 4,32 mln m sześc.
Jak wspomniano wcześniej, wydobycie węgla kamiennego w Polsce ukształtowało się w ub.r. na poziomie 55,1 mln t, co w świetle ilości wydzielonego metanu w przeliczeniu na tonę wydobytego węgla (metanowość względna) daje 14,8 m sześc. na t. W ostatniej dekadzie wskaźnik ten – jak wskazują eksperci z WUG – kształtował się w granicach od 10,5 do 15,0 m sześc. na t i co istotne, od kilku lat ma on tendencję wzrostową. W tym miejscu warto podkreślić, że w minionych 25 latach (1997-2021) wydobycie węgla kamiennego zmniejszyło się dwa i pół razy, a wartość metanowości względnej zwiększyła się aż trzykrotnie!
– Świadczy to jednoznacznie o coraz większym udziale pokładów metanowych w eksploatacji węgla – zwraca uwagę Dariusz Katan, zastępca dyrektora Departamentu Górnictwa WUG.
Wśród kopalń o najwyższej metanowości bezwzględnej w ub.r. znalazły się kopalnie: Knurów-Szczygłowice (130,63 mln m sześc. CH4), Budryk (97,90), Pniówek (91,07), ZG Brzeszcze (87,69), Borynia-Zofiówka (76,42) oraz Mysłowice-Wesoła (64,27). Dla porównania w ub.r. ranking otwierały kopalnie: Knurów-Szczygłowice (124,69), Pniówek (99,95) oraz Mysłowice-Wesoła (89,83).
W 2021 r. we wszystkich kopalniach prowadzących eksploatację i stosujących odmetanowanie, ujęty gaz wykorzystywano do celów gospodarczych. Jego ujmowanie wraz z przemysłowym wykorzystaniem realizowano ponadto w dwóch zakładach przejętych przez SRK: Krupiński i Jas-Mos-Rydułtowy-I. Ilość metanu ujętego wyniosła w tym czasie 340,92 mln m sześc., przy efektywności odmetanowania wynoszącej 41,82 proc. Spośród czynnych kopalń tylko w kopalniach Ruda ruch Pokój i Jastrzębie-Bzie nie prowadzono odmetanowania – podaje WUG.
Linia trendu spada
Z kolei największą ilość metanu ujęto w kopalniach: Knurów-Szczygłowice (59,94 mln m sześc.), ZG Brzeszcze (50,14) oraz Budryk (46,40). Dla porównania w ub.r. czołówkę otwierały kopalnie: Krupiński (97,81 mln m sześc.), Silesia (55,85) oraz Brzeszcze (49,77).
Podsumowując, w 2021 r. zagospodarowano w sumie 214,16 mln m sześc. ujętego metanu (w 2020 r. – 187,90 mln m sześc.). Efektywność jego wykorzystania wyliczono na 62,82 proc. (w 2020 r. – 62,1 proc.). Średni poziom wykorzystywania gazu w ostatniej dekadzie to 63,1 proc.
– W dalszym ciągu obserwowany jest fakt, że od 2014 r. linia trendu obrazująca zmiany w wykorzystaniu ujmowanego metanu spada – wskazują eksperci z WUG.
W 2021 r. emisja metanu do atmosfery wyniosła łącznie 601,1 mln m sześc., w tym w powietrzu wentylacyjnym (szybami) 474,4 mln m sześc., a ze stacji odmetanowania kopalń (niewykorzystana część) 126,7 mln m sześc.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
