Polskie górnictwo przechodzi okres próby - podczas sesji plenarnej XXV Szkoły Eksploatacji Podziemnej na sali obrad nie było chyba osoby, która nie podpisałaby się pod takim stwierdzeniem. Drugi wniosek, płynący z wygłoszonych referatów był bardziej budujący: z kryzysu wyjdą ci, którzy są w stanie się zmieniać, a w polskim górnictwie surowcowym przykładów takich postaw jest wiele.
Zmianie podporządkowany był tytuł sesji plenarnej, brzmiący "Zmieniamy górnictwo, zmieniamy regiony", i trzeba przyznać, że przykładów przeobrażeń branży, zarówno w Polsce jak i za granicą, pokazano sporo.
Sesję, a tym samym także obrady XXV SEP otworzył dr Jerzy Kicki, przewodniczący komitetu organizacyjnego, który witając znakomitych gości, nawiązał do bardzo trudnej sytuacji, w której znalazło się górnictwo.
Świat w kryzysie
- Świat cierpi na różne przypadłości, mamy do czynienia z kryzysem systemu kapitalistycznego, dla górnictwa niekorzystna jest sytuacja na światowym rynku surowców mineralnych. Towarzyszą temu różne napięcia polityczne i kryzys, który z różnych stron zagląda nam w oczy. W języku chińskim słowo kryzys składa się z dwóch symboli. Pierwszy oznacza niebezpieczeństwo, drugi możliwości. I o tych możliwościach, poprawie efektywności górnictwa we wszystkich jego obszarach jest większość referatów podczas tej edycji Szkoły. Cieszę się, że w naszym gronie są także ci, których nazwać można decydentami, a którzy odpowiednio zarządzając firmami, mogą mieć wpływ na zmianę sytuacji - dzielił się refleksją Jerzy Kicki.
Prof. Józef Dubiński, który poprowadził obrady, zgodził się z przedmówcą, że branża znajduje się w głębokim kryzysie, a bierne oczekiwanie na poprawę sytuacji niczego w tej sytuacji nie zmieni.
- Chcemy, żeby polskie górnictwo węglowe, rud metali, surowców niemetalicznych i surowców skalnych było efektywne i bezpieczne, działało zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Myślę, że jest to możliwe i że tylko górnictwo zmieniające się w tym kierunku może zmieniać regiony. Górnictwo musi być dochodowe, aby poprzez odprowadzane podatki wspomagać swoje otoczenie. Wtedy będzie akceptowalne społecznie. Musimy mieć też świadomość, że górnictwo surowców mineralnych bazuje na zasobach nieodnawialnych, które za kilkadziesiąt lat się skończą. W tym kontekście gminy górnicze muszą inwestować w swoją przyszłość i taki jest sens ich współdziałania z górnictwem - zauważył profesor.
Pewien powiew nadziei na zmianę sytuacji branży wniosły referaty zaprezentowane podczas sesji. Andrzej Tor, wiceprezes Kompanii Węglowej ds. produkcji, mówiąc o działaniach poprawiających efektywność spółki, wskazał, że na skutek ich wdrożenia Kompania zanotuje realne oszczędności.
- Dzięki programowi realizowanemu od prawie roku w IV kwartale 2015 r. w Kompanii nastąpiła poprawa efektywności finansowej o ok. 50 mln zł. Zakłada się, że dzięki podjętym działaniom w 2017 r. wynik EBITDA będzie wyższy o ok. 480 mln zł wobec roku 2014. Program przyczynił się do poprawy wskaźników: koszt produkcji węgla spadł o ponad 8 proc. - do 259 zł/t, koszt materialnego zabezpieczenia produkcji spadł o 10 proc., a wydajność na zatrudnionego wzrosła o 15 proc. - wyliczał wiceprezes.
Przekonanie społeczności
Referat dotyczący wpływu funkcjonowania projektowanej kopalni Przeciszów na środowisko zaprezentował Marek Uszko, wiceprezes Grupy Kopex.
- Przekonanie społeczności lokalnej do celowości realizacji projektu, do tego, że jest on akceptowany w wymiarze środowiskowym i społecznym, jest najważniejszym elementem na drodze do uzyskania koncesji - uważa prezes Uszko, który w swoim wystąpieniu odniósł się do takich zagadnień, jak ochrona powierzchni, ochrona ujęć wody pitnej oraz minimalizacja hałasu i zapylenia. Argumentując, że budowa kopalni jest przedsięwzięciem realnym, stwierdził, że cały projekt realizowany jest w najnowocześniejszych standardach technologicznych, co przekłada się na bezpieczne, efektywne i tanie w eksploatacji rozwiązania.
- Złoże zalega średnio na głębokości 400 m, eksploatacji nie będą towarzyszyły zagrożenia naturalne, wiemy, jak zorganizować eksploatację na trzech ścianach, by rocznie wydobyć 4 mln t węgla przy zatrudnieniu 1300 osób. Nawet przy dzisiejszych cenach węgla istnieje margines bezpieczeństwa, który gwarantuje zwrot nakładów na projekt - wyjaśniał wiceprezes.
Może właśnie w budowie nowych kopalń, opartych na nowoczesnych rozwiązaniach technologicznych, upatrywać należy przyszłości polskiego górnictwa węglowego?
Prawo barierą
Nad atrakcyjnością i barierami realizacji inwestycji górniczych w Polsce zastanawiała się prof. Joanna Kulczycka z IGSMiE PAN. Jej zespół przeanalizował sto ankiet, skierowanych do kadry zarządzającej różnych szczebli przedsiębiorstw wydobywczych i poszukiwawczych, jak również do przedstawicieli firm konsultingowych, instytucji finansowych i naukowo-badawczych oraz administracji publicznej i organizacji pozarządowych. W opinii ankietowanych Polska jest krajem bezpiecznym, w którym nie ma przeszkód do inwestycji w górnictwo, aczkolwiek uregulowania prawne (procedury, przepisy) są niejasne dla ankietowanych i stanowią dużą barierę rynku wydobywczego. Wskazano też, że dużym atutem inwestycyjnym polskiego sektora wydobywczego jest wysoko wykwalifikowana oraz kompetentna kadra pracownicza i warunki technologiczne oraz rozwojowe.
Ryszard Biernacki z KGHM Polska Miedź mówił z kolei o projekcie kopalni inteligentnej, która pozwoli spółce uzyskać przewagę nad konkurencją, obniżyć koszty i poprawić efektywność.
- Inteligentna kopalnia to kopalnia bezpieczna nie tylko jako proces górniczy, ale bezpieczna także dla pracowników i środowiska - podkreślił prelegent.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
