KHW: w sierpniu będzie nasze być albo nie być

- Poziom zwałów jest najwyższy w historii KHW. Jeśli nie zwiększymy sprzedaży, musimy myśleć o innym rozwiązaniu. Jakim? Któraś kopalnia musi zostać zamknięta - powiedział Roman Łój, prezes Katowickiego Holdingu Węglowego w rozmowie z dziennikarzami katowickiej Gazety Wyborczej Jackiem Madeją i Piotrem Purzyńskim, którą opublikowano we wtorek (24 czerwca) na portalu gazeta.pl.

Tytuł wywiadu "W sierpniu będzie nasze być albo nie być" odnosi się do obaw, czy energetyka w drugim półroczu zacznie odbierać zamówiony w KHW węgiel. Przez 6 miesięcy roku elektrownie kupiły zaledwie 7 proc. zakontraktowanej ilości węgla. Na zwałach w KHW leży 1,67 mln t węgla, w którym zamrożonych jest ponad 450 mln zł. KHW zaczyna bać się o płynność finansową.

Poziom zwałów krytyczny
- Obecny poziom zwałów jest poziomem krytycznym.(...) Banki, z którymi do tej pory rozmawialiśmy spokojnie i kreatywnie, nagle usztywniły swoje stanowisko. Zarówno te, które mają centrale we Frankfurcie, Londynie czy Zurychu, jak i te, które mają centrale w Warszawie, wycofały się z jakichkolwiek rozmów dotyczących kredytowania naszej bieżącej działalności. Na dziś wszystkie zobowiązania publicznoprawne są przez nas realizowane, natomiast powoli zaczynamy mieć problemy z płatnościami cywilnoprawnymi. Nie ukrywam, że wspieramy się przedpłatami od odbiorców węgla. A ponieważ wysłaliśmy do odbiorców 500 tys. ton węgla mniej, niż było w planach, problem zaczyna się robić poważny - tłumaczy prezes KHW.

Postanowiono już m.in., że wydobycie na koniec roku będzie mniejsze od planowanego o 400 tys. t. KHW wstrzyma też eksploatację pokładu 318 w Mysłowicach-Wesołej ze słabej jakości węglem. Nie wiadomo, czy wystarczy to, by uzyskać w 2014 r. dodatni wynik finansowy.

Polski węgiel dla Berlina?
Nadzieje wiążą się z otwraciem sprzedaży do Czech (nasz eksport tam ma przewyższyć import węgla z Republiki Czeskiej), Węgier, Austrii i Niemiec. W ostatnim kraju buduje się 6 dużych elektrowni węglowych z zapotrzebowaniem na 10-12 mln t węgla rocznie a za 3 lata przestanie fedrować ostatnia niemiecka kopalnia.
- Zespół elektrociepłowni Bewag w Berlinie, który spala ponad 2 mln ton, aż trzy czwarte węgla sprowadza drogą wodną. My moglibyśmy wysyłać węgiel z portów rzecznych takich jak Gliwice, Kędzierzyn-Koźle i Cigacice - prezes Roman Łój żałuje, że Polska nie udrożniła szlaku Odrzańskiego, podczas gdy Niemcy potrafili w tym czasie zbudować pełny kanał ze Szczecina wzdłuż Odry po swojej stronie granicy. Na razie ceny w Niemczech są jednak za niskie (około 7,5 zł za gigadżul, co nie pokrywa kosztów wydobycia w KHW).

Inwestycje i 12-godzinna szychta
Holding najwyżej o kilka procent obetnie planowane na 500 mln zł inwestycje, z budową szybu trzeciego w Bożych Darach i uzbrojeniem szybu siódmego w Staszicu. Oba szyby zapewnią niezbędną wentylację pod ziemią a przekrój (9,3 m średnicy) otworu szybowego pozwoli transportować w dół w całości obudowy zmechanizowane, bez konieczności demontażu, który znacznie podnosi koszt wydobycia w kopalniach Murcki-Staszic i Mysłowice-Wesoła. Skrócony będzie transport pod ziemią, by górnicy nie marnowali czasu na dojścia. Roman Łój chwali pomysł prezesa Kompanii Węglowej z 12-godzinnym systemem pracy przez 3 dni w tygodniu i 2-dniową przerwą oraz wolną niedzielą.
- Pracujemy nad taką koncepcją, aby górnik, który przeznacza połowę czasu na to, aby dojść do stanowiska pracy, dłużej na nim pracował w ciągu dniówki. Natomiast jego tygodniowy wymiar pracy nie uległby wydłużeniu - prezes KHW wytyka opór po stronie Państwowej Inspekcji Pracy, która sztywno trzyma się przepisów Układu Zbiorowego Pracy z 1991 r., dziś już wbrew woli władz firm górniczych a nawet związkowców.

Deputaty mogą poczekać
- Udało nam się przekonać stronę społeczną, że pewne zapisy, które wynikają z Karty górnika - bilety na wczasy, pomoce szkolne, sposób wyliczania barbórki czy czternastki - powinny być zmienione. Związki się z tym zgadzają, uzgodniliśmy, że środki uwolnione z tych wydatków byłyby przekazane na normalne wypłaty. Czyli krótko mówiąc, na rzeczywisty przepracowany czas pracy i efekt. Ale dopóki nie będzie to zarejestrowane przez PIP, nie możemy tego zrobić - tłumaczy Łój. Dodaje, że innym problemem są deputaty węglowe dla emerytów. KHW chciałoby zawiesić na 3 lata ich wypłatę, na co zezwala (przy zgodzie związków) prawo.
- Moglibyśmy przez te trzy lata zaoszczędzić ponad 150 mln zł, co odpowiada np. znaczącej części kosztów wywiercenia szybu trzeciego na Bożych Darach - wylicza szef Holdingu.

Roman Łój nie chciał wymienić nazwy kopalni do szybszego zamknięcia. Zapewnił, że nie chodzi o Murcki-Staszic i Mysłowice-Wesołą.

Dlatego rosną nam zwały
Na pytanie, jak długo KHW jest w stanie działać bez zwiększenia sprzedaży, odparł:
- Maksymalnie trzy miesiące. W sierpniu zaczyna się okres, kiedy energetyka zawodowa zaczyna kupować węgiel na tzw. zimowe normatywy zapasów - Roman Łój wymienił trzy problemy, od których zależy przyszłość zakupów węgla. Po pierwsze import energii elektrycznej z turbin wiatrowych w Niemczech, z atomu z Francji i solarnej z Portugalii. Po drugie - import węgla do Polski. Po trzecie uprzywilejowanie węgla brunatnego, który jest tańszy, ale wydobywany w zbyt szybkim tempie w kopalniach Bełchatów i Szczerców.

Wydobycie węgla na zwały w KHW nie wchodzi w rachubę m.in. z powodu krótkiego tzw. okresu inkubacji pożarowej. - Nie widzimy powodów, by fedrować węgiel na zwały, by tam się spalił - mówi prezes KHW.

Co może państwo?
Roman Łój chciałby zwiększenia państwowej kontroli nad prywatnymi składami węgla (nie wierzy w sensowność powoływania nowej państwowej sieci składów). Z radością powitałby też możliwość zmniejszenia należności publicznoprawnych, które wyniosły w zeszłym roku od KHW dla państwa aż 1,038 mld zł (na 4,6 mld wszysktich wydatków). Prezes KHW podkreśla, że własna produkcja węgla (w odróżnieniu do importu) napędza gospodarkę i podnosi zamożność mieszkańców. Domaga się też, by państwo po raz pierwszy od 1991 r. zrobiło nareszcie rozsądny bilans paliwowo-energetyczny.
- Dla górnictwa byłoby optymalnie, gdyby można powiedzieć: polski system energetyczny plus indywidualni odbiorcy mogą zagospodarować - strzelam - 45 mln ton. I ustalamy, kto ile ma produkować.(...) Jeszcze raz powtarzam: my nie jesteśmy w stanie zawiesić czy wstrzymać produkcji. Duży kompleks ścianowy to mniej więcej wartość fabryki Opla w Gliwicach. Taki kompleks ścianowy powinien pracować przez sześć dni w tygodniu. Jeżeli nie ma bilansu paliwowo-energetycznego, nie wiemy, ile faktycznie jesteśmy w stanie węgla sprzedać, i poruszamy się po omacku - opisuje Roman Łój w wywiadzie dla katowickiej Gazety Wyborczej.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.