Rozmowa z PIOTREM TOKARZEM, dyrektorem Zespołu Szkół Technicznych im. Stanisława Staszica w Rybniku
Przede wszystkim proszę przyjąć gratulacje w związku z przyznaniem panu prestiżowej nagrody Super Dyrektora Roku. Proszę powiedzieć, co to za nagroda i jakie gremium ją przyznaje?
Bardzo dziękuję. Jest to prestiżowa nagroda i jej otrzymanie bardzo cieszy, przede wszystkim mnie, ale jak sądzę także społeczność szkolną. Konkurs organizuje dorocznie Wolters Kluwer Polska, wydawca miesięcznika kierowniczej kadry oświatowej „Dyrektor Szkoły”. Celem konkursu jest wyłonienie najlepszych czynnych dyrektorów szkół, będących liderami w swoim środowisku, łączących profesjonalizm skutecznego menedżera, wychowawcy i nauczyciela z entuzjazmem tworzenia nowych rozwiązań. Tak stanowi regulamin. Dla mnie szczęśliwa okazała się X edycja konkursu.
To, jak wiem, nie pierwsze wyróżnienie w pańskiej karierze dyrektora szkoły.
Tak. Na ubiegłoroczną Barbórkę minister aktywów państwowych awansował mnie na stopień generalnego honorowego dyrektora górniczego, z czego jestem bardzo dumny. O nominację wystąpiła kopalnia ROW.
Szkoła, którą pan kieruje, kształci nie tylko w kierunkach górniczych.
Nie, ale za kształceniem w kierunkach górniczych i okołogórniczych wciąż silnie optujemy. Na przyszły rok zaplanowałem otwarcie połowy klasy o kierunku technik górnictwa podziemnego. Zobaczymy, jakie będzie zainteresowanie. Jak dotąd uczniowie mogli pobierać stypendia fundowane zarówno przez Jastrzębską Spółkę Węglową, jak i Polską Grupę Górniczą. To ich motywowało do podejmowania nauki, ponieważ mieli także gwarancje zatrudnienia.
Współpracujecie z przemysłem?
O, tak! Jako szkoła współpracujemy z wieloma zakładami pracy. Na liście mamy 105 takich podmiotów, ale też w naszej szkole kształci się 1700 uczniów, więc potrzeba jest wielka. Jeśli chodzi o górnictwo, to liczę, że kontakty z Jastrzębską Spółką Węglową i Polską Grupą Górniczą się nam utrzymają. Bardzo byśmy tego chcieli.
Ma pan jakieś pomysły na to, co dalej? Pytam, bo otaczająca nas rzeczywistość również w sferze edukacji staje się coraz bardziej wymagająca.
Mamy takie wizje i je realizujemy. W ub.r. pozyskaliśmy 11 mln zł. Te środki pomogły nam w zorganizowaniu Branżowego Centrum Umiejętności w dziedzinie górnictwa podziemnego i przeróbki węgla kamiennego. We wrześniu będzie ono gotowe do uruchomienia. Jesteśmy teraz na etapie przetargów i wyposażania zaplecza, w tym laboratoriów. Głównym partnerem branżowym tego przedsięwzięcia jest Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa. Liderem zaś miasto Rybnik. Współpracujemy także z Głównym Instytutem Górnictwa oraz Jastrzębską Spółką Węglową. Muszę dodać, że podobnych Branżowych Centrów Umiejętności powstaje w Polsce 120. W każdej branży jedno. My zagospodarowaliśmy właśnie górnictwo podziemne. To nowy typ szkoły, która prowadzić będzie zajęcia i kursy zarówno dla młodzieży, jak i dla pracowników branży górniczej. Jednostka ma w planie szeroką współpracę z uczelniami wyższymi. W ramach naszego Branżowego Centrum Umiejętności w dziedzinie górnictwa podziemnego i przeróbki węgla kamiennego modernizowana jest m.in. sztolnia, a w niej dyspozytornie: ceometria, metanometria, system łączności dyspozytorskiej oraz centralne sterowanie. Powstaje również laboratorium elektropneumatyki, elektrohydrauliki, sterowników PLC, napędów i robotyki. Nie zapomnieliśmy o nowoczesnej, 25-stanowiskowej pracowni VR. W technologii 3D będzie można ćwiczyć montaż czujników metanometrii na dole kopalni, czy też wykonywania kotwienia górotworu.
Domyślam się, że pański sukces jest jednocześnie sukcesem całego grona pedagogicznego. Słowem, zdołał pan skupić wokół siebie najlepszych z najlepszych. Czy tak?
Dokładnie. Jestem w tej dobrej sytuacji, że nauczyciele przedmiotów górniczych jeszcze są i pracują. Oni nie odeszli na emerytury. Mamy pierwsze i piąte klasy górnicze, natomiast w każdej klasie kształcącej w kierunkach elektryk i mechanik jest obecna specjalizacja górnicza, a więc częścią programu nauczania są właśnie przedmioty górnicze. Przygotowujemy przyszłe kadry do pracy w kopalniach, które, miejmy nadzieję, będą nadal funkcjonować. Przypomnę, że w Rybniku nadal działają dwa ruchy kopalni ROW: Jankowice oraz Chwałowice. Te dwa zakłady mają zgodnie z umową społeczną dla górnictwa fedrować do 2049 r. W okolicy działają kolejne dwa ruchy kopalni ROW: Rydułtowy i Marcel. Blisko jest również do kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Chętnych do nauki górniczego fachu – w co głęboko wierzę – nie zabraknie. Przyjęcie trzydziestu uczniów i rozdzielenie ich na cztery kopalnie to zaledwie po kilka osób na jedną kopalnię. Więcej ludzi odchodzi w tym czasie na emerytury. Te czasy, kiedy przyjmowaliśmy do pierwszych klas dziesiątki kandydatów do górniczego fachu, z pewnością już nie wrócą, ale cieszmy się z tego, że w ogóle są jacyś chętni. Mówię to, bo wiele szkół zrezygnowało już z kształcenia w specjalnościach górniczych ze względu na brak naboru.
Górnictwo się rozwija i także rzuca szkołom nowe wyzwania. Trzeba potrafić im sprostać. Co pan na to?
Zgadzam się. Dlatego przed dwoma laty uruchomiliśmy klasę o kierunku technik robotyk. Kształcimy ponadto w zakresie technika mechatronika w nowym oddziale dwujęzycznym. Część przedmiotów wykładana jest w języku angielskim. To z pewnością innowacja, jeśli chodzi o technika. Oprócz kierunków typowo górniczych, czyli mechatronik, robotyk, automatyk i elektryk, szkoła ma również w swym programie nauczania specjalności związane z odnawialnymi źródłami energii, w tym chłodnictwo i klimatyzację. Oczywiście oferujemy także kształcenie przyszłych informatyków.
Co ciekawe, dowiedziałem się jakiś czas temu, że Jastrzębska Spółka Węglowa poszukuje do pracy chłodników, a to z tego powodu, że schodzi z wydobyciem coraz niżej. Systemy klimatyzacji dołowej staną się częścią górniczej rzeczywistości, i to nie tylko w kopalniach JSW. Zresztą klimatyzacja jest przecież coraz częściej stosowana poza górnictwem, czyli szanse na dobre zatrudnienie w tej branży z pewnością będą. Podobnie informatycy. Dla nich pracy nie zabraknie. Są niezbędni w każdej branży. Staramy się więc kształcić w możliwie jak najszerszym zakresie.
Jak wiem, utrzymanie dorocznej Olimpiady Wiedzy Górniczej to także zasługa Zespołu Szkół Technicznych w Rybniku, ponieważ przed kilku laty z jej organizowania zrezygnowało kierownictwo Powiatowego Zespołu Szkół w Bieruniu i ktoś musiał wziąć schedę.
Właśnie. I cieszymy się, że tegoroczną edycję OWG wygrał nasz uczeń, choć nie zawsze tak było. Olimpiadę mamy ambicję kontynuować. Uczniowie są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego. Jest coraz większe zainteresowanie uczestnictwem w olimpiadzie górniczej. Do rywalizacji włączyły się w poprzednich latach szkoły spoza Śląska, z Głogowa, Lubina czy z Lublina. W tym miejscu muszę podkreślić, że jesteśmy technikum akademickim i zawarliśmy umowę z Politechniką Śląską. Ogromne znaczenie ma dla nas współpraca z Wydziałem Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Wielu naszych absolwentów kontynuuje po maturze naukę właśnie w murach tej uczelni i miejmy nadzieję, że długo tak jeszcze będzie.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
