W polskich kopalniach węglowych powszechnie stosuje się obudowę podporową. Okazuje się, że na świecie jest zupełnie inaczej...
Trudna sytuacja ekonomiczna zmusza spółki węglowe do poszukiwania rozwiązań, które mogą przynieść oszczędności. Jedną z możliwości, o której mówi się w ostatnich tygodniach coraz głośniej, jest zastosowanie w kopalniach obudowy kotwowej. Mówiono o niej dużo w czasie tegorocznej edycji Szkoły Eksploatacji Podziemnej. W promowanie tego rozwiązania zaangażowany jest także Wyższy Urząd Górniczy. W ubiegłym tygodniu zorganizował na ten temat seminarium dla kierowników ruchu kopalń węgla kamiennego.
Górnicy sobie poradzą
Należy podkreślić, że w polskim górnictwie węglowym praktycznie stosuje się wyłącznie obudowę podporową. Najczęściej jest to klasyczny ring (odrzwia), który składa się zazwyczaj z trzech stalowych łuków łączonych zamkami. Zdarzają się jednak przypadki, że taka obudowa składa się z większej liczby elementów. Do wykonania obudowy podporowej potrzeba sporej ilości stali, co przekłada się na koszty. Sporo tańszym rozwiązaniem są kotwy, które masowo są wykorzystywane w kopalniach rud miedzi.
Prelegenci, którzy uczestniczyli w sesji poświęconej kotwieniu wyrobisk w ramach SEP, podkreślali, że w światowym górnictwie jest zupełnie inaczej niż w Polsce. Samodzielna obudowa kotwowa ( SOK) jest rzeczą powszechną, a podporowa rzadkością.
- Trzy czwarte kopalń spełnia warunki, by móc w nich stosować SOK - podkreślał dr hab. inż. Piotr Małkowski z Akademii Górniczo-Hutniczej.
Trzeba przypomnieć, że w latach 90. XX wieku były podejmowane próby zastosowania obudów kotwowych w kopalniach węgla kamiennego. Niestety odnotowano przypadki zawałów i zakończono próby zabezpieczania wyrobisk w ten sposób.
- Minęło 20 lat od tamtych zdarzeń. Dokonał się postęp techniczny. Mamy nowe rozwiązania, materiały i spoiwa. Jest zatem szansa, aby w najbliższym czasie obudowa kotwowa była także wykorzystywana w górnictwie węgla kamiennego. Myślę, że jest to perspektywa kilku najbliższych lat - stwierdził w rozmowie z Trybuną Górniczą wiceprezes WUG Wojciech Magiera, który zwrócił także uwagę na koszty, które generuje stosowanie klasycznego sposobu zabezpieczania wyrobisk.
Do zalet stosowania odbudowy podporowej zalicza się to, że jest ona widoczna dla górnika w przeciwieństwie do kotew osadzonych w górotworze. Ma to znaczenie psychologiczne, bo pracownik widzi to, co go zabezpiecza. Ponadto jej odkształcenia informują górników, że górotwór "pracuje". Wojciech Magiera podkreślił, że zakładach wydobywających rudy miedzi stosuje się kotwy i pracownicy nie mają z tym problemu.
- Jestem przekonany, że górnicy węgla kamiennego też sobie z tym poradzą - stwierdził.
Nadzór zachęca
Trzeba podkreślić, że przepisy nie wskazują, jaki rodzaj zabezpieczenia wyrobisk ma stosować przedsiębiorca. Nie określają także, w jakiej odległości mogą być budowane odrzwia. Za dobór obudowy odpowiada kierownik działu górniczego. WUG jest jednak orędownikiem rozwiązania łączenia obudowy podporowej z kotwową. Taki wariant w Polsce najczęściej wykorzystywany jest w Lubelskim Węglu Bogdance.
Na początku 2015 r. nadzór górniczy promował to rozwiązanie i zorganizował w kopalni Ziemowit w Lędzinach seminarium pt. "Obudowa kotwiowa jako skuteczny sposób wzmocnienia obudowy podporowej w kopalniach węgla kamiennego". Działanie to było m.in. reakcją na statystyki wypadków śmiertelnych w okresie 1994-2014. Aż 43,9 proc. z nich było spowodowanych zawałami i opadem skał. Z tej przyczyny we wspominanym okresie życie straciło 101 górników.
- Różnymi sposobami będziemy zachęcać kierownictwo kopalń, a przede wszystkim zarządy spółek węglowych do częstszego niż dotychczas stosowania obudowy kotwowej. Może ona stanowić wzmocnienie obudowy podporowej zasadniczej. Dodatkowo zabezpiecza ona strop i ociosy przed opadem skał do pola roboczego. Obudowa kotwowa jest nieocenioną przy stosowaniu jej na skrzyżowaniu ścian z chodnikami przyścianowymi. A właśnie w tych miejscach dochodzi do zawałów i wypadków - mówił na początku 2015 r. prezes WUG Mirosław Koziura.
W tym roku nadzór górniczy skupił swoją uwagę także na samodzielnym wykorzystywaniu obudów kotwowych. Temu tematowi było poświęcone seminarium, które zorganizowano 22 marca w siedzibie WUG. Uczestniczyli w nim kierownicy ruchu kopalń węgla kamiennego. Seminarium prowadził wiceprezes Magiera. Rozmawiano na nim m.in. o przepisach dotyczących obudów kotwowych, zasadach wykonywania obudów podporowych i podporowo-kotwowych oraz rozwoju techniki związanej z kotwieniem wyrobisk.
Wykorzystanie obudowy kotwowej jest planowane w ramach prowadzenia eksploatacji systemem filarowo-komorowym w kopalni Bobrek-Piekary ruch Piekary. Zakłada się, że to rozwiązanie ma przyczynić się do obniżenia kosztów wydobycia. Jeśli to się sprawdzi, to przed obudową kotwową pojawia się wielka szansa, by na dobre zagościć w wyrobiskach polskich kopalń węgla kamiennego.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Głębokość, wyrobiska nie ma znaczenia jeśli chodzi o obudowę kotwową, może jedynie utrudniać jego utrzymanie w czasie ze względu na większe naprężenia pierwotne na danej głębokości (konwergencja). Jeśli chodzi o przykłady zastosowania, to najlepszym jest czeska kopalnia CSM - te same Górnośląskie Zagłębie Węglowe, zaszłości eksploatacyjne, 700m pod ziemią i nawet Polacy pracują na przodkach kotwowych.
Gosc @ .Otrzywiscie ze w AU kopalnie sa plytkie ale co nie oznacza ze kotew nie da sie stosowac w kopalnach w Pl w wybranych wyrobiskach z uwzgkednieniem panujacyh w nich warunkow gorniczo geologicznych Kopalnie miedzi sa glebolie i kotwy sa stosowane z duzym powodzeniem. Warto sprobowac i ocenic jak obudowa kotwowa bedzie sie sprawowac biorac pod uwage opinie gornikow ja stosujacych i pod nia pracujacych.
Może warto zajrzeć do ostatnich dwóch KWK w RAG bardzo zbliżona geologia chociaż już o wiele głębiej. Jestem przekonany, że w tych w/w kopalniach wykonuje się więcej obudowy kotwiowej niż razem w we wszystkich polskch KWK. Wielu kolegów z firmy KOPEX S.A. zdobyło dużo doświadczenia w tym zakresie podczas pracy w KWK należących do RAG.
Stan 123: jaki górotwór (nadkład) jest w AU i USA oraz głębokośći w tych w/w kopalniach. Nie róbcie złudzeń, że można w PL wszystko wprowadzić 1:1
Skazeni inzynierowie czy nie ,nalezy ich preszkolic wysylajac do kopaln WEGLA w ktorych takie systemy kotwowe sie stosuje . Ksiazka ,poradniki i instrukcje to nie to samo co zobaczenie tego na dole w kopalni wegla - nie kopalni rud bo warunki stropowe i ociosowe sa inne. Zobaczyc jak to sie wykonuje samodzielna obudowe kotwowa i jak sie ja monitoruje. Nalezy zobaczyc stosowanie roznych kotew a i takze ich wzmocnien poprzez stosowanie MEGABOLTOW ( dlugich kotew wkejanych itp itd . Powodzenia
Szanowny xyy akurat jeden i drugi termin jest poprawny. Jeśli chodzi o stosowanie "SOK" to kopalnie muszą się rozejrzeć za młodą kadrą inżynierską, ponieważ obecni inżynierowie skażeni często od dobrych kilkunastu lat ŁP nie będą w stanie się przystosować, a ich wiedza w tym zakresie też jest znikoma lub żadna. Także załącznik nr 3 wymaga gruntownej aktualizacji do obecnego stanu wiedzy w tym zakresie.
nie kotwowa tylko kotwiowa !!
Temat obudow kotwowych do stosowania w polskich kopalniach ciekawy i na czasie . W USA Poludniowej Afryce czy Australii obudowe kotwowa stosuje sie w 99% wurobisk chodnikowych. Zawaly stropu czy obwaly ociosoe tez sie zdarzaja Nawey chyba dwa lata temu obwal ociosu spowodowal smierc dwoch gornikow w Australi. Pracujac w kopalni w Australii przez 12 lat nastapily w niej 3 zawaly stropu Do stosowania takiej obudowy potrzeba fachowcow - gornikow i dozor i kontrole takiej obudowy