Eksploatacja surowców skalnych jest niezbędna dla funkcjonowania wielu dziedzin gospodarki, a właściwie dziedzin codziennego życia. Każdy z nas, nie zastanawiając się nawet każdego dnia korzysta z owoców pracy tej branży.
Bez eksploatacji surowców skalnych nie byłoby chociażby budownictwa i drogownictwa. W branżach tych wykorzystuje się tzw. kamienie łamane i bloczne. W opracowaniu Państwowego Instytutu Geologicznego "Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce" czytamy, że "grupa kopalin skalnych, ujęta, jako kamienie łamane i bloczne (bądź drogowe i budowlane), obejmuje 33 odmiany litologiczne skał magmowych, osadowych i metamorficznych cechujących się określonymi własnościami, które decydują o ich wykorzystaniu gospodarczym".
Z kamieni spełniających odpowiednie wymagania produkowane są kruszywa łamane dla drogownictwa, budownictwa i kolejnictwa oraz elementy kamienne dla drogownictwa (kostka, płyty, krawężniki) i dla budownictwa (bloki, płyty, kamień murowy).
• Złoża skał magmowych i metamorficznych koncentrują się w południowej części Polski - na terenie województw: dolnośląskiego (bazalty, granity, granodioryty, sjenity, diabazy, gabra, melafiry, porfiry, tufy porfirowe, amfibolity, serpentynity, zieleńce, gnejsy, migmatyty, łupki krystaliczne, marmury), opolskiego (bazalty, granity, gnejsy, marmury) oraz małopolskiego (diabazy, melafiry, porfiry, tufy porfirowe). Znacznie powszechniejsze jest występowanie skał osadowych.
• Wapienie i dolomity udokumentowano w licznych złożach położonych w obrębie województw: dolnośląskiego, łódzkiego, małopolskiego, śląskiego i świętokrzyskiego, piaskowce - w województwach: dolnośląskim, łódzkim, małopolskim, podkarpackim, śląskim i świętokrzyskim, a wapienie, opoki i margle na terenie województw południowo-wschodniej Polski (lubelskiego, podkarpackiego).
• Udokumentowane zasoby geologiczne skał osadowych stanowią około 45 proc. całej grupy: skał magmowych - 41 proc., skał metamorficznych - 14 proc..
• Geologiczne zasoby bilansowe kamieni łamanych i blocznych, według stanu na koniec 2014 r., wyniosły 10 739,13 mln t.
Udokumentowane zasoby geologiczne skał osadowych stanowią 46,4 proc. całej grupy (4 987,16 mln t), skał magmowych - 40,0 proc. (4 296,74 mln t), skał metamorficznych - 13,6 proc. (1 455,24 mln t). Systematycznie zwiększa się udział skał osadowych. W porównaniu do roku ubiegłego udział ten zwiększył się o 1,19 proc. w głównej mierze za sprawą złóż piaskowców kwarcytowych (przyrost zasobów o 17,4 proc.). Dynamicznie przyrosły zasoby skał metamorficznych tj. o 2,86 proc. w stosunku do roku ubiegłego (głównie złoża marmurów dolomitycznych - przyrost zasobów tej kopaliny o 26,8 proc.). Około 53,2 proc. zasobów geologicznych omawianej grupy kopalin tj. 5 711,71 mln t obejmują 341 złoża zagospodarowane (czynne i eksploatowane okresowo). W grupie złóż niezagospodarowanych znajduje się 199 złóż rozpoznanych szczegółowo o zasobach 2 609,59 mln t (24,3 proc. ogółu zasobów) i 47 złóż rozpoznanych wstępnie o zasobach 1 792,75 mln t (16,7 proc. ogółu zasobów). Zasoby 163 złóż, w których wydobycie zostało zaniechane, wynoszą 625,09 mln t i stanowią około 5,8 proc. całych zasobów geologicznych omawianych kopalin.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
