W razie szczególnych zagrożeń, wynikających m.in. z katastrof naturalnych, takich jak długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur lub suszy, rząd może ogłosić stan klęski żywiołowej. Kierownictwo państwa musi jednak uznać, że zwykłe działania nie są w stanie poprawić sytuacji.
Ewentualne ogłoszenie stanu klęski żywiołowej oznaczałoby także odłożenie o minimum trzy miesiące referendum oraz wyborów parlamentarnych.
Premier Ewa Kopacz poinformowała w poniedziałek, że we wtorek rząd zajmie się stratami ponoszonymi przez rolników w wyniku suszy. Przyznała, że susza dotknęła wszystkie województwa. Szefową gabinetu pytano, czy w związku z suszą dopuszcza ogłoszenie stanu klęski żywiołowej. Odpowiedziała, że będzie to jednym z tematów jej poniedziałkowego spotkania z ministrem rolnictwa.
- Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej nie spowoduje, że nagle zmieni się pogoda, zacznie padać deszcz. Nie spowoduje również z automatu, że nagle znajdą się dodatkowe pieniądze dla rolników poszkodowanych przez suszę - powiedział w poniedziałek PAP rzecznik resortu rolnictwa Witold Katner.
O ogłoszenie stanu klęski żywiołowej w rolnictwie apelował w zeszłą środę w Krakowie prezes KZRKiOR Władysław Serafin. Jak mówił, ogłoszenie stanu klęski żywiołowej pozwala rządowi uruchomić rezerwy przewidziane w takim przypadku.
Zgodnie z obowiązującym prawem podstawą wprowadzenia stanu nadzwyczajnego (m.in. stanu klęski żywiołowej) jest rozporządzenie rządu. Stan klęski żywiołowej ogłasza się na czas określony, niezbędny, by zapobiec następstwom tej klęski lub do usunięcia jej skutków, ale nie dłuższy niż 30 dni. Zgodę na przedłużenie może wydać Sejm.
Z konstytucji wynika, że w czasie stanu nadzwyczajnego oraz trzy miesiące po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, nie może odbyć się referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory parlamentarne, samorządowe i prezydenckie. Podczas stanu klęski nie mogą być zmienione: konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i instytucji samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze prezydenta oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych.
Wybory lokalne są możliwe tylko na obszarach, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny.
Rząd może wprowadzić stan klęski żywiołowej na obszarze, gdzie do niej doszło, a także na terenach, na których wystąpiły lub mogą wystąpić jej skutki. Rada Ministrów stan klęski ogłasza z własnej inicjatywy lub na wniosek wojewody.
W swym rozporządzeniu rząd określa przyczyny decyzji, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej, a także rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności, praw człowieka i obywatela.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.