Było już, że polska młodzież śpiewa tylko polskie piosenki. Było, że Polak potrafi. Będzie tak, a w zasadzie jest już tak, że odnawialne źródła energii są politycznie preferowane, a stałe paliwa kopalne - deprecjonowane. I czy komuś to się podoba, czy nie, to w polityce klimatycznej Unii Europejskiej węgiel nie ma przyszłości. Jest passé - jak to mówią Francuzi.
W państwie, w którym z węgli produkuje się 90 proc. energii i w stolicy województwa będącego (jeszcze) na górnictwie węglowym stojącym, odbywał się ostatnio Europejski Kongres Gospodarczy. I w ramach tegoż kilka tzw. paneli poświęcono "zielonej energetyce" i parę górnictwu węgla kamiennego. Panel "Odnawialne źródła energii" przeprowadzono w pokaźnej sali audytoryjnej (przy jakimś 60-procentowym tzw. zapełnieniu widowni). Panel "Górnictwo. Strategia dla polskiego węgla" zorganizowano w wielokrotnie mniejszej salce, w której nie dla wszystkich starczyło miejsc.
Bez komentarza.
A jeśli taka sytuacja wpisuje się w coś, co roboczo można nazwać "eugeniką energetyczną"? Co to takiego ta "eugenika"? To poglądy, w myśl których można poprawić kondycję gatunku ludzkiego poprzez ustalanie i utrwalanie warunków pozwalających na rozwój dodatnich cech dziedzicznych i ograniczenie ujemnych. W historii ideologia ta w krańcowych przypadkach służyła do uzasadnienia zabijania słabych jednostek.
A czym jest eugenika energetyczna? O ile "zwykła" eugenika zrodziła się w USA, o tyle "energetyczna" powstała w Unii Europejskiej. W pierwszej alkoholizm jest niepożądany dla poprawy kondycji ludzkości. W drugiej energia powstająca ze spalania węgla (brunatnego i kamiennego) jest jawnie przedstawiana, jako nieperspektywiczna i nierozwojowa. Perspektywiczna i rozwojowa jest jedynie energia odnawialna. Jest zrozumiałe, że prąd uzyskiwany z wiatru lub słońca jest "czysty", to znaczy: jego produkcja zanieczyszcza środowisko w mniejszym stopniu niż inne. Dlaczego jednak spalanie biomasy jest również w unijnej polityce klasyfikowane jako odnawialne źródło energii? Tylko dlatego, że biomasa przy spalaniu emituje mniej dwutlenku siarki od węgla?
A czy to istotne, skoro i tak od kilkunastu lat nie ma w Europie elektrowni bez efektywnego odsiarczania spalin? Kreatorom unijnej ekopolityki przeszkadza spalanie węgla w najnowocześniejszych kotłach, a nie wadzi im już to, gdy do węgla dorzuci się ileś tam ton biomasy, pozyskanej z dżungli brazylijskiej kosztem środowiska naturalnego.
Rynek nakazowy
"Czarna branża" (górnictwo węglowe, energetyka węglowa) nie ma dobrego zdania o "zielonej branży" (OZE), wynajdując w niej prawdziwe i wydumane słabości; szczególnie natury technicznej. Ważniejsze, w mym mniemaniu, są jednak kwestie natury politycznej i ekonomicznej. UE z jednej strony głosi się zwolenniczką reguł wolnego rynku i jednocześnie czyni go zależnym od decyzji politycznych.
"W myśl ustawy o OZE to rząd decyduje o tym, kiedy, po jakiej cenie i ile energii z OZE zechce zakontraktować od inwestorów" - żalił się podczas EKG Wojciech Cetnarski, prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. Jego zdaniem, by Polska zrealizowała zobowiązania unijne względem udziału OZE (w bilansie krajowym - 25 proc., choć kilka lat temu było to 15 proc.) w krajowym bilansie produkcji energii do roku 2020, trzeba wybudować wiatraki o mocy ok. 8 tys. MW. Eksperci prawiący o wyższości OZE nad tradycyjnymi wskazali także, że celem produkujących energię z wiatru jest, by do 2020 r. cena za megawatogodzinę spadła do 100 euro.
Fakty opisane w powyższym akapicie wskazują, że rynek energii w UE jest bardziej planowany niż wolny. Jest zrozumiałe, że jeśli któreś z państw członkowskich stać na dofinansowanie energetyki odnawialnej, to ma ku temu niezbywalne prawo. Okazuje się jednak, że takiego prawa nie ma państwo, którego energetyka bazuje na węglu. Ba, nie dość, że nie ma prawa korzystać z naturalnego bogactwa, to ma obowiązek ograniczania udziału węgla w swoim bilansie energetycznym. To jest mniej więcej tak, jakby przymuszać kogoś do picia coli, gdy mu wody nie brakuje, a na colę go nie stać.
Rynkowa (nie)równość
Gospodarkę w UE buduje się w znacznej mierze na kredytach z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Od sierpnia 2013 r. Bank postanowił, że nie otrzyma jego wsparcia inwestycja emitująca więcej niż 550 gramów CO2/kWh. W ten sposób z unijnego kredytowania wyleciały elektrownie na węgiel brunatny i kamienny (emisja ok. 1000 gramów). W czasach, gdy kredytami z EBI finansowano budowę niemieckich elektrowni węglowych, na 250 mln euro pożyczki załapała się (w 2005 r.) spółka PGE. Dziś można sobie pomarzyć. Należy się spodziewać, że wcześniej niż później w UE banki nie będą w ogóle kredytowały inwestycji w energetyce węglowej. Taka jest równość podmiotów gospodarczych wedle unijnego postrzegania, bo wynika z prymatu ideologii nad rachunkiem ekonomicznym.
Jest oczywiście potwierdzeniem tej równości to, że właściciele farm wiatrowych nie płacą za budowę sieci dystrybucyjnej specjalnie przygotowanej dla nich, bo pokrywają ją odbiorcy w rachunkach. Jest jak najbardziej normalne, że sprzedawca musi kupować drogą zieloną energię, bo takie jest prawo, a takie jest prawo, bo tak wynika z unijnej dyrektywy. I można mnożyć przykłady jeden po drugim, które pokazują jasno, że na rynku energii są równi i równiejsi.
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, której celem jest "wspieranie państw członkowskich w osiągnięciu jak najwyższego poziomu wzrostu gospodarczego i stopy życiowej obywateli" (należą do niej nie tylko państwa unijne), ostatnio przypomniała, że Polska należy do państw, których gospodarka opiera się w największym stopniu na węglu i zasobach naturalnych. Nawołuje do wzmocnienia zachęt na rzecz transformacji gospodarki na bardziej sprzyjającą środowisku i do zmniejszenia stopnia narażenia ludzi na niebezpieczne zanieczyszczenia. Jakie to zachęty, to patrz wyżej. Czy sytuacja, w której, dajmy na to, Hiszpanię przymuszać do energetyki węglowej przez deprecjonowanie (prawne i finansowe) energetyki solarnej, byłaby w tym państwie postrzegana ze zrozumieniem?
- Zdecydowanie uważam, że polityka klimatyczno-energetyczna Unii jest błędna. Nie uwzględnia podstawowego faktu, że problem ochrony atmosfery jest problemem globalnym, a nie lokalnym i tak powinien być rozwiązany - rzekł podczas VII EKG Janusz Steinhoff. Takie głosy słychać zasadniczo tylko w Polsce. Nawet jeśli docierają one do kreatorów owej polityki, to i tak oni zrobią swoje. W imię eugeniki. Energetycznej.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
