Czy świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie, która zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej? Kiedyś pracowałem jako górnik. Od 13 lat prowadzę działalność gospodarczą. Od stycznia 2015 r. jestem na zasiłku dla bezrobotnych. Mam 62 lata i łącznie z działalnością legitymuję się 27-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Czy w związku z zakończeniem działalności gospodarczej będzie przysługiwało mi świadczenie przedemerytalne?
Nie. ZUS nie przyzna świadczenia przedemerytalnego osobie, która zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej np. w związku z problemami finansowymi czy przekazaniem firmy innej osobie. Warunkiem koniecznym dla uznania, że nastąpiła upadłość, jest wydanie przez sąd postanowienia o upadłości. Osoby, które do dnia ogłoszenia upadłości prowadziły nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność w rozumieniu przepisów ustawy systemowej i za ten okres opłaciły składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyły co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiadają okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Czy przysługuje zasiłek pogrzebowy przy świadczeniu przedemerytalnym? W lutym 2015 r. zmarł mój 63-letni mąż, który pobierał świadczenie przedemerytalne. Ja nie pracuję zawodowo, nie mam też prawa do żadnych świadczeń. Pokryłam koszty pogrzebu, czy przysługuje mi zasiłek pogrzebowy?
Tak. Odpowiednie regulacje zostały zawarte w art. 10 i 26 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Zgodnie z tymi przepisami osobie, która pokryła koszty pogrzebu po śmierci osoby pobierającej świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny lub członka rodziny osoby pobierającej przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny, spełniającego warunki do uzyskania renty rodzinnej, przysługuje zasiłek pogrzebowy na zasadach i w wysokości określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. W razie zbiegu prawa do zasiłku pogrzebowego na podstawie ustawy z prawem do zasiłku pogrzebowego lub do świadczenia w wysokości zasiłku pogrzebowego na podstawie odrębnych przepisów - zasiłek pogrzebowy nie przysługuje.
Czy świadczenie przedemerytalne podlega waloryzacji jak inne świadczenia przewidziane w ustawie emerytalnej? Od lutego 2015 r. jestem uprawniona do świadczenia przedemerytalnego. Czy jego wysokość będzie zwaloryzowana wskaźnikiem waloryzacji takim, jak inne świadczenia wypłacane przez ZUS?
Tak. Świadczenia i zasiłki przedemerytalne, podobnie jak inne świadczenia wypłacane prze ZUS na podstawie ustawy emerytalnej podlegają waloryzacji zgodnie z przepisami zawartymi w art. 88-94 ustawy emerytalnej. Waloryzacja obejmuje świadczenia i zasiłki przedemerytalne przyznane na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, jak i również świadczenia przedemerytalne przyznane na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170 z późn. zm.). Świadczenia te waloryzuje się wskaźnikiem waloryzacji 100,68 proc., a kwota waloryzacji nie może być niższa niż 36 zł.
W lutym 2014 r. otrzymałem pozytywną decyzję ZUS o przyznaniu mi emerytury górniczej po 25 latach pracy. Do dnia dzisiejszego pracuję (emerytura została automatycznie zawieszona). W kwietniu br. zakończę pracę w obecnym zakładzie i chcę emeryturę "odwiesić". Czy emerytura zostanie automatycznie przeliczona o obowiązującą w tym roku kwotę bazową bez wskazywania nowych lat do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy? Czy gdy podejmę dodatkową pracę z wysokością zarobku poniżej 130 proc. od następnego miesiąca, to wiadomo, że co kwartał mogę doliczać staż, ale czy w następnym roku po 1 marca 2016 r. mogę przeliczyć emeryturę z nową kwotą bazową? Wskaźnik mam wyliczony z lat 2003 do 2012 - 248,43 proc. Z moich wyliczeń wynika, że za lata 2004 do 2013 powinno być 254,31 proc. Za lata 2005- 2014 powinno to wynosić 250,1 proc. Za 2015 r. nie wiadomo. Nie wiadomo więc, jaki będzie wynik z lat 2006-2015. Zakładam, że wyżej niż 248,43 proc. Czy kiedykolwiek można emeryturę górniczą przeliczyć: a) część socjalna razy podstawa wymiaru z roku złożenia nowego wniosku, b) wszystkie składniki razy podstawa wymiaru z roku złożenia nowego wniosku?
Postępowanie w sprawie świadczeń emerytalno-rentowych wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa emerytalna przewiduje w konkretnych przypadkach postępowanie z urzędu (art. 116 ustawy emerytalnej). Osoba, występująca z wnioskiem o podjęcie wypłaty świadczenia i ponowne ustalenie jego wysokości, powinna zgłosić swoje żądanie i do wniosku dołączyć wymagane dowody (świadectwo lub świadectwa pracy potwierdzające rozwiązanie stosunku/stosunków pracy oraz zaświadczenie o wysokości uzyskiwanych wynagrodzeń z okresu przypadającego po przyznaniu świadczenia. Możliwość ponownego ustalenia wysokości świadczenia wskutek zmiany podstawy wymiaru i obliczenia świadczenia od aktualnie obowiązującej kwoty bazowej wynika z zapisu art. 110 ustawy emerytalnej i dotyczy przypadków niżej opisanych: - gdy ubezpieczony do ponownego ustalenia podstawy wymiaru wskaże wynagrodzenie w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzedniego.
Gdy ubezpieczony w ogóle nie pobrał świadczenia wskutek zawieszenia prawa i do ponownego ustalenia podstawy wymiaru wskaże wynagrodzenie w całości lub w części po przyznaniu świadczenia (nie wymaga się w tym przypadku, aby nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru był wyższy od ostatnio obliczonego). Gdy ubezpieczony do ponownego ustalenia podstawy wymiaru wskaże wynagrodzenie wyłącznie z okresu po przyznaniu świadczenia i pod warunkiem, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniesie co najmniej 130 proc., nawet jeżeli wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest niższy lub równy poprzedniemu. Występując z wnioskiem o podjęcie wypłaty górniczej emerytury, ZUS nie rozpatrzy z urzędu przeliczenia emerytury od aktualnie obowiązującej kwoty bazowej, jeżeli z takim wnioskiem pan nie wystąpi. Jeżeli podejmie pan emeryturę i wystąpi z wnioskiem o przeliczenie podstawy wymiaru, dołączając do wniosku zaświadczenie o wysokości uzyskanych wynagrodzeń za 2013 i 2014 r. ZUS ponownie przeliczy wysokość emerytury od aktualnej kwoty bazowej.
Ponowne przeliczenie od nowej kwoty bazowej po 1 marca 2016 r. będzie możliwe, należy jednak dodać, że każdą sprawę ZUS rozpatruje indywidualnie, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. W indywidualnych sprawach stan faktyczny może wskazywać na inne korzystniejsze rozwiązania, np. uwzględnienie do przeliczenia podstawy wymiaru wynagrodzeń z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych, wybranych z całego okresu ubezpieczenia. W tej sytuacji proponuję zwrócić się z zapytaniem do właściwej jednostki ZUS o wskazanie możliwości ponownego, najkorzystniejszego przeliczenia emerytury i na jakich zasadach to może nastąpić.
Urodziłem się 11 lipca 1965 r. Pod ziemią pracuję od 12 listopada 1991 r. Z odrobieniem chorobowego mam odejść na emeryturę 18 sierpnia 2017 r. Posiadam 150 dniówek 1,8. Czy mogę je zamienić i odejść wcześniej na emeryturę? Jeżeli tak, to kiedy?
Z podanych informacji wynika, że posiada pan dużo okresów niezdolności do pracy, które podlegają odliczeniu z okresów pracy górniczej. Niedługo kończy pan obniżony wiek emerytalny 50 lat, jednak do tego dnia nie zdoła udowodnić wymaganego okresu pracy górniczej, nawet po uwzględnieniu dodatkowego okresu pracy, wynikającego z wyliczenia dniówek zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym (150 dniówek półtorakrotnych powiększa okres pracy górniczej o 3 miesiące i 9 dni).
Przypomnijmy, że górnicza emerytura ze względu na wiek 50 lat przysługuje pracownikowi, który posiada okres pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn, a w tym przynajmniej 15 lat czystej pracy górniczej, tj. liczonej pojedynczo. Szczegółowy katalog prac uważanych za pracę górniczą i pracę równorzędną jest zawarty w art. 50c ustawy emerytalnej i nie obejmuje okresów niezdolności do pracy na skutek choroby. Aby ustalić, kiedy uzyska pan prawo do górniczej emerytury, należy wystąpić z formalnym wnioskiem do właściwej jednostki organizacyjnej ZUS i do wniosku dołączyć dokumenty potwierdzające przebyte okresy pracy górniczej (świadectwa pracy, zaświadczenia pracy), w tym dokumenty na okoliczność pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym oraz odpisy kart zasiłkowych. Na podstawie przedłożonej dokumentacji organ rentowy ustali faktyczny okres pracy górniczej i określi najwcześniejsze uprawnienia emerytalne.
Czy np. 30 dni chorobowego odbytego bez przerwy to do odrobienia jeden równy miesiąc, czyli np. od 1 do 30, czy też 30 dni roboczych (czarnych), czyli ok. 1,5 miesiąca?
Jeżeli okres niezdolności występuje np. od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca, przyjmuje się, że niezdolność ta trwała 1 miesiąc.
Czy oprócz chorobowego i wojska odrabiamy jeszcze coś innego, np. kursy, urlopy okolicznościowe, okresy opieki itp.?
W przypadku ustalania stażu pracy górniczej pod ziemią uwzględnia się jako dniówkę/zjazd pod ziemię m.in. dni: urlopu wypoczynkowego, szkolenia, delegacji służbowych, badań okresowych oraz inne nieobecności pozostające w związku z wykonywaną pracą, za które pracownik zachował prawo do wynagrodzenia. Nie uwzględnia się natomiast m.in.: dni wolnych dla krwiodawcy, dni pobierania zasiłków chorobowych po dniu 14 listopada 1991 r., oddelegowania do pełnienia funkcji z wyboru w organach związku zawodowego.
Mam 56 lat. Od 1 września 1994 r. pracuję na kopalni na dole. Mam 1100 dniówek przeliczonych jako 1,8 i 546 dni L-4 do odrobienia. Czy będę uprawniony do urlopu górniczego? Kopalnia ma przejść pod SRK.
Zgodę na udzielenie pracownikowi urlopu górniczego wyrazi Spółka Restrukturyzacji Kopalń. Obowiązkiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wynikającym z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, w brzmieniu ustalonym przepisami ustawy z dnia 22 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015 oraz niektórych innych ustaw, jest jedynie ustalanie na wniosek SRK okresów uprawniających do emerytury oraz okresu brakującego do nabycia uprawnień do emerytury dla potrzeb przyznania urlopu górniczego. Ustalenie okresu brakującego może nastąpić tylko na podstawie złożonego wniosku SRK, wraz z odpowiednią dokumentacją na okoliczność przebytych przez pracownika okresów pracy (ubezpieczenia).
Odpowiedzi na pytania Czytelników Trybuny Górniczej i portalu górniczego nettg.pl przygotowali eksperci z chorzowskiego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
