Z danych katowickiego Oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu wynika, że do tego świadczenia uprawnionych jest 341,5 tys. osób. Rocznie jego koszty wynoszą aż 559,3 mln zł. Ponad 360 mln zł z tej kwoty wyasygnować muszą państwowe spółki węglowe. Resztę świadczeń, dla byłych pracowników zlikwidowanych kopalń, wypłaca ZUS. Wraz z rosnącą liczbą emerytów i rencistów oraz wdów po nich, deputaty węglowe coraz bardziej ciągną na dno ledwie zipiące górnictwo.
- Tak dalej nie da się funkcjonować. Zobowiązania długoterminowe, na które zostały utworzone rezerwy w spółkach, tylko z tytułu węgla emeryckiego wynoszą blisko 3 mld zł. Jestem przeciwny, żeby odbierać prawa nabyte, ale trzeba się zastanowić wspólnie ze stroną społeczną, czy nowo przyjmowani do pracy mają z tych przywilejów korzystać. Bo kto za 30 lat, gdy się skończy kopalnia ze względu na wybranie pokładów, będzie te zobowiązania płacił? My wszyscy - uważa prof. Maciej Kaliski, dyrektor Departamentu Górnictwa w Ministerstwie Gospodarki.
Rośnie rzesza uprawnionych
Pod koniec 2013 r. w polskim górnictwie zatrudnionych było 106 693 osoby, w tym 82 208 osób pod ziemią. Przeważająca większość z nich - na mocy układów zbiorowych pracy - po przejściu na emeryturę lub rentę będzie uprawniona do otrzymania deputatu węglowego lub ekwiwalentu pieniężnego. Deputat przysługuje także wdowom po górniczych emerytach oraz sierotom zupełnym po nich. Tym samym liczba beneficjentów emeryckiego świadczenia rodem z PRL rośnie w sposób trudny do oszacowania.
Nic więc dziwnego, że to właśnie emerycki deputat węglowy poszedł na pierwszy ogień w potyczce o obniżkę kosztów pracy w górnictwie. Taka sytuacja miała miejsce np. 6 lutego br. w Kompanii Węglowej, gdy zarząd i związki zawodowe porozumiały się w sprawie zmniejszenia wymiarów deputatu węglowego dla emerytów i rencistów o 1 t węgla. Już wówczas zapowiadano, że oszczędności z tego tytułu muszą iść dalej. Tym bardziej że górnicze emerytury naliczane są od wynagrodzenia zawierającego jako składową... deputat węglowy. Po raz pierwszy w polskim górnictwie węgla kamiennego od wypłaty emeryckiego deputatu węglowego odstąpiono w kopalni Kazimierz-Juliusz. W 2012 r. została tam zawarta nowa umowa zakładowa. Deputatu węglowego na emeryturze nie będą także otrzymywać pracownicy zatrudniani przez działającą w ramach JSW spółkę Szkolenie i Górnictwo. Jeszcze inaczej kwestia ta jest rozwiązana w PG Silesia, gdzie wysokość emeryckiego ekwiwalentu za deputat jest okresowo negocjowana ze związkami zawodowymi.
W nowej ustawie nowe regulacje?
Związkowcy są całkowicie zgodni w sprawie przyszłego kształtu tego świadczenia. W niedawnej rozmowie z TG szef śląsko-dąbrowskiej "S" Dominik Kolorz poprosił emerytów, by wsparli postulat związków zawodowych, żeby to budżet państwa ponosił koszty deputatów.
- Niestety, żadna firma, która zatrudnia 50 tys. ludzi i ma na "utrzymaniu" tysiące emerytów, tego nie wytrzyma. To tak, jakbyśmy ponad jedną wypłatę oddawali na rzecz emerytów. Uważam, że emerytom deputat się należy, bo dostali takie prawne przyrzeczenie, ale to obowiązkiem państwa jest za to przyrzeczenie zapłacić. Dla budżetu państwa to nie jest duży wysiłek. Z drugiej strony podatnicy mogą zapytać, dlaczego mają ponosić ten ciężar. To jest problem zobowiązań prawnych i to państwo powinno się z nich wywiązać.
Także przewodniczący ZZG Dariusz Potyrała uważa, że to jeden z najpilniejszych problemów, z którymi musi się zmierzyć branża wydobywcza. Podczas niedawnej sejmowej Komisji Gospodarki Potyrała przypomniał, że w projekcie nowej ustawy regulującej działalność górnictwa po 2015 r. zapisano, że obowiązek wypłaty emeryckich deputatów weźmie na siebie Skarb Państwa. Aby się tak jednak stało, posłowie muszą przyjąć ustawę w postulowanym kształcie.
- Deputat węglowy dla emerytów jest świadczeniem wynikającym z przyrzeczenia, które otrzymywali pracownicy kopalń, dlatego powinien funkcjonować nadal. Spółki węglowe, dopóki były w dobrej sytuacji finansowej, dopóty wywiązywały się z obowiązku realizowania tego świadczenia. Teraz sytuacja się odwróciła, dlatego uważam, że ten ciężar powinien wziąć na siebie budżet państwa - dodaje Dariusz Trzcionka, przewodniczący PZZ Kadra.
Koszty, które ponosi Kompania Węglowa z tytułu emeryckiego węgla, wynoszą rocznie 266 mln zł - tyle co miesięczne wynagrodzenia netto dla jej pracowników. Katowicki Holding Węglowy na emeryckie deputaty wydaje rocznie prawie 40 mln zł, a Jastrzębska Spółka Węglowa 64 mln zł.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
To idiotyzm dawać węgiel emerytom. Sam pracuje na kopalni i uważam, że za cholerę im się to nie należy. Pracowali to dostawali. To taki sam idiotyzm jak dofinansowanie do wczasów. Kto to widział, żeby pracodawca mi płacił za to, że ja ide na urlop i mam ochotę gdzieś wyjechać? No ale socjalizm w KWK rządzi
Zabrać emerytom i wszystkim górnikom węgiel i dodać go kolejarzom, energetykom itd bo mają za mało! Ci dopiero mają prawa nabyte!
Dla mnie to jest proste,jeśli Państwo ( ZUS ) bierze nam składki od otrzymanego deputatu to niech nam tez płacą po przejściu na emeryturę. Dlaczego ten deputat ma płacić kopalnia ???.
pracujesz dostajesz nie pracujesz to przykro niech państwo to bierze na swoje barki jak reszta społeczeństwa się zgodzi, albo wprowadzić bony zniżkowe na zakup węgla dla emerytów. Co mają zrobić chłopaki którzy ciężko robią w SIG'u bez węgla 14 jubilatów
Przodowy...K przeszedłeś na emeryturę po 25 latach bo miałeś przelicznik 1.8 ? A z takim samym przelicznikiem odprowadzałeś składki na ZUS ? Prawem nabytym jest też życie. To znaczy że będziesz żył wiecznie? Tj polska patologia - wiek emerytalny po nie przepracowaniu nawet połowy życia. Ja Ci niczego nie obiecywałem więc nie mam ochoty dokładać sie w formie podatków na Twoją pazerność i świętość. Won od mojej kieszeni !
Żal mi emerytów biedactwa tyle czasu po komorach się chować, a teraz jeszcze węgiel tak bardzo zasłużony im się chce odebrać, oj oj jak mydło ręczniki i posiłki do Pan w biurowcu, kpina Panie prezesie Zagórowski żeby dołowcy nie mogli liczyć po kursach na stawki zaszeregowania, a węgiel wypłacać emerytom, kosztem wstrzymania inwestycji spółki jakieś męskie decyzje czas podjąć
chyba pora uwzględnic wstrzymanie deputatu dla emerytów, tym bardziej że nie każdy emeryt był kiedys górnikiem, prawda?
Jestem emerytem i mam 3945 zł. i uważam że deptak się należy emerytom . Praw nabytych się nie traci ale od zaraz powinno być tak że ci co teraz odchodzą na emerytury nie powinni już deptaku dostawać . A żeby uratować górnictwo to należy zwiększyć wiek emerytalny i przeprowadzić prywatyzację . Pan Jeremi Mordasewicz wiedziałby jak to zrobić. Pozdrawiam K.... Wy się klucicie bo źle się dzieje ja pracowałem i mam.
Rylcom tez darmowy węgiel zabrać !!!
Jestem górnikiem i jestem za tym aby zlikwidować deputat węglowy emerytom Nikt po odejściu z każdego innego zakładu pracy nie dostaje żadnych deputatów czy to energetyka ,kolejnictwo itp. pracujesz masz kończysz to bye bye tym bardziej w takiej sytuacji w jakiej się obecnie znajduje Górnictwo i reszta
zabrać wszystkim emerytom węgiel za 3,5 klocka mogą sobie kupić węgiel
To między innymi przez waszą emerycką pazerność ten kraj wygląda jak wygląda. Zabrać deputat za który płacą podatnicy i zakazać dorabiania do wcześniejszej górniczej emerytury. Ludzie muszą żebrać w mopsie bo za 3.3tys emerytury nie macie co do garnka wciepnąć i zabieracie im prace.
dlaczego węgiel jest wypłacany ? dawać w naturze !!!!!! i szybko znikną zwały. Masz piec to go spalisz, mieszkasz w bloku to se radz i go sprzedaj. Zniknie szybko problem zwałów węgla i pośredników.
jestem górnikiem ale uważam że jest to chore owszem kiedyś wszystko się opłaciło teraz czasy są inne za duże obciążenie dla spółek górniczych, ja będąc za parę lat na emeryturze nie potrzebuję węgla najważniejsze żeby dorobić w polskich kopalniach, pracujesz dostajesz, przechodzisz na emeryturę i koniec z węglem ewentualnie wprowadziłbym dla byłych pracowników np 50% zniżki na zakup kilku ton to i tak mieli by bardzo dobrą sytuację
Zabrac deputat? Dobra ale zabrac tez wszystkie przywileje innym grupa. Poslom kolejarzom(ktorzy tez dostaja deputat bedac na emeryturze),policji,pracownikom samorzadow...itd. Jak wszyscy to wszyscy.
A do ulka588 widać, że się na niczym nie znasz, a gadasz czcze bzdury. Pracuje na kopalni, więc każdy górnik może sobie wynieś 2 klocki z szychty,więc każdy niech wedle potrzeby sobie weźmie, ale takie rzeczy oczywiście będą pisać ludzie z blokowiska,którzy i tak z węgla nie korzystają, albo Panie z biurowca,którym oczywiście dać 50 ton.
Pieprzenie Pana elektryka najlepiej zamknąć 2 kopalnie, żeby emeryci mogli się bardziej najeść bo 3-4-5 tys emerytury to nic uważasz, a pracującym na kopalni nawet stawki nie chcą podwyższyć,a emeryci mieli przy każdej okazji zwiększane pieniądze, więc nie gadaj głupot,jak widzę emeryta co dostaje 4 tys. + w firmie 3 tys. i ten frajer mi powie, że on jeszcze ze związków, czy socjalnego jedzie za pół darmo na wakacje, gdzie ty się nie dostaniesz bo on ma znajomości więc chłopie weź se idź powędku
elektryku prad cie popiescil, ze pieprzysz takie wierutne bzdury?
Głupi Pablo, twój ojciec pokombinuje sobie z benzyną żeby mieć ją za darmo, a kucharz nażre się za darmo do syta, natomiast górnik nie weżmie sobie do torby węgla...
Do panów poniżej. Widać że na niczym się nie znacie a tylko szczekać umiecie. Deputat emerycki jest wliczony do podstawy emerytury, co za tym idzie likwidacja jego, musi nieść za sobą też podwyższenie emerytury.
Jestem za tym żeby zabrać przywileje emerytom górniczym z jakiej bajki się urywają ludzie, którzy pozwalają na wypłatę węgla emerytom, czy korzystanie z funduszu socjalnego kopalni typu wycieczki. EMERYT = DO WIDZENIA ZAKŁAD PRACY.
Dlaczego podatnicy placic maja za wegiel gornikom?? Moj ojciec robil na stacji nie dostaje benzyny za darmo,emerytowany kucharz tez nie dostaje posliku za darmo,pozatym gornicy maja wyoskie emwrytury wiec obejdzie sie bez deputatu!