Pokoleniu 40+ kojarzy się z socjalistyczną kinematografią, ukazującą, jak to w czasach krwiopijczego kapitalizmu burżuje obwieszczali robotnikom, że przez tydzień nie muszą przychodzić do pracy, bo kryzys, spadek popytu itp. Tymczasem przestój ekonomiczny to mechanizm często stosowany w świecie w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Często - gdy zachodzi taka potrzeba.
Prawnie rzecz biorąc, przestój ekonomiczny to czas niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika, pozostającego w gotowości do pracy. Warunki i tryb wykonywania pracy w tym okresie przedsiębiorca ustala w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi.
Przestój kodeksowy
Kodeks pracy przewiduje instytucję przestoju, choć nie precyzuje go bezpośrednio. Artykuł 81 stanowi...
"§ 1. Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
§ 2. Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, przysługuje pracownikowi za czas niezawinionego przez niego przestoju. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, wynagrodzenie nie przysługuje.
§ 3. Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe jednak od wynagrodzenia ustalonego zgodnie z § 1. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, przysługuje wyłącznie wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.
§ 4. Wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi przysługuje pracownikowi zatrudnionemu przy pracach uzależnionych od tych warunków, jeżeli przepisy prawa pracy tak stanowią. W razie powierzenia pracownikowi na czas takiego przestoju innej pracy, przysługuje mu wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę, chyba że przepisy prawa pracy przewidują stosowanie zasad określonych w § 3".
Przestój ekonomiczny
Instytucję przestoju ekonomicznego wprowadzono w Polsce dopiero w 2013 r. Stanowi o nim ustawa o szczególnych rozwiązaniach dla pracowników i przedsiębiorców na rzecz ochrony miejsc pracy z 11 października 2013 r.
Ustawę przedstawił parlamentowi rząd po to, by łagodzić skutki spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego.
Dziś zgodnie z tą ustawą w tych przedsiębiorstwach, w których obroty w ciągu 6 miesięcy spadły o 15 proc., można wprowadzić przestój ekonomiczny. Zatrudniający (pracodawca) może w takiej sytuacji obniżyć zatrudnionym (pracownikom) wymiar czasu pracy oraz korzystać z bezzwrotnej pomocy finansowej. Przedsiębiorca wprowadzający przestój ekonomiczny ma prawo do dofinansowania wynagrodzeń. Ustawa daje mu prawo do wnioskowania opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne dla pracowników objętych przestojem ekonomicznym.
"Wynagrodzenie pracowników będzie wówczas finansowane częściowo przez pracodawcę, a częściowo przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Jego wysokość będzie równa co najmniej płacy minimalnej. Co więcej, pracodawca może również liczyć na dofinansowanie kosztów szkoleń dla pracowników w wysokości 80%. Wniosek o przyznanie świadczeń wraz z niezbędnymi do zawarcia umowy o wypłatę świadczeń dokumentami i oświadczeniami przedsiębiorca składa do marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę tego przedsiębiorcy" - wyjaśnia Emilia Dziubiela w portalu infor.pl.
By jednak korzystać z tych uprawnień przedsiębiorca zasadniczo nie może zalegać w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Pracy.
Wynagrodzenia przestojowe
Kwestię wynagrodzenia pracownika objętego przestojem ekonomicznym reguluje art. 5 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla pracowników i przedsiębiorców na rzecz ochrony miejsc pracy. Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym przysługuje od przedsiębiorcy:
• świadczenie finansowane ze środków Funduszu na częściowe zaspokojenie wynagrodzenia za czas przestoju ekonomicznego oraz wynagrodzenie finansowane ze środków przedsiębiorcy,
• łączna wysokość wynagrodzenia pracownika, tj. częściowo finansowana z Funduszu Pracy oraz częściowo przez pracodawcę nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika.
Wynagrodzenie przestojowe nalicza się na podstawie stawek miesięcznych lub godzinowych (wg zaszeregowania pracownika) albo nalicza się 60 proc. wynagrodzenia. Pracodawca nie musi też wypłacać za czas przestoju składników wynagrodzenia zależnych od rzeczywistego wykonywania pracy lub jej rezultatów, czyli na przykład premii. Pracodawca nie ma także obowiązku wypłacać 100 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Ustawa o szczególnych rozwiązaniach dla pracowników i przedsiębiorców na rzecz ochrony miejsc pracy obowiązuje do końca czerwca 2014 r. Później przewidziany w niej mechanizm ochrony miejsc pracy będzie uruchamiany rozporządzeniem rządu, jeśli stopa krajowego bezrobocia będzie równa lub wyższa niż 7 proc. Obowiązek miesięcznego monitorowania bezrobocia spadnie na ministra pracy...
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
a to może dać cześć górnikom czteroletni urlop górniczy jak robiło się to w latach 1991 i większa polowa z takich przywilejów skorzysta ,więc bedzie mniej osób pracujących a może znowu odprawy i co obecny rząd zaproponuje dla górnika który przechodzi z kopalni do kopalni i mówi się że będzie ok a tu wprowadza się górników w błąd i znowu zamiary zamykania co to za kraj że nic się nie opłaci ,a gzie szacunek dla górnika kazałabym niejednemu zjechać i popracować w ciężkich warunkach